Рақам 118
Таҳиякунандаи лоиҳаи санади меъёрии ҳуқуқӣ Кумитаи ҳифзи муҳити зист ҲҶТ
Доираи шахсоне, ки амали санади меъёрии ҳуқуқӣ ба онҳо паҳн мегардад Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ
Муҳлати таҳияи лоиҳаи санади меъёрии ҳуқуқӣ 12.05.2025
Муҳлати қабули санади меъёрии ҳуқуқӣ 01.09.2025
Намуди санади меъёрии ҳуқуқӣ Кодекс
Номи санади меъёрии ҳуқуқӣ бо забони тоҷикӣ Кодекси экологии Ҷумҳурии Тоҷикистон
Номи санади меъёрии ҳуқуқӣ бо забони русӣ Экологический кодекс Республики Таджикистан
Мӯҳлати қабули пешниҳодҳо 10.05.2025
Тавсифи мушкилот, ки барои ҳал намудани он қабули санади меъёрии ҳуқуқӣ зарур аст ва оқибатҳои эҳтимолии он дар ҳолате, ки агар ягон амал андешида нашавад

Таҳия ва қабули қонуни сифатан нави пешрафта дар соҳаи ҳифзи муҳити зист дар шакли Кодекси экологӣ марҳилаи нав дар мураттабсозии қонунгузории экологӣ кори пуршараф ва ояндадор буда, он ба сафарбар кардани қувва ва воситаҳои зеҳнӣ, ҷамъиятӣ, илмӣ ва касбӣ ниёз дорад. Ин ҳуҷҷат на танҳо барои наслҳои имрӯза, балки барои наслҳои оянда низ комёбии бузург маҳсуб хоҳад ёфт.

Имрӯз қонунгузории соҳаи экологӣ ҳаҷман хеле калон шуда, масъалаи татбиқи он мубрам шудааст. Бо дарназардошти зиёд будани санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ ва ба самтҳои гуногун инкишоф ёфтани қонунгузории соҳаҳои алоҳидаи ҳифзи муҳити зист, риоя нашудани принсипи қонунэҷодкунӣ аз лиҳози ягонагии низоми экологии Ҷумҳурии Тоҷикистон (минбаъд - ҶТ) мухолифат ва норасоиҳоро дар қонунгузории соҳа ба вуҷуд овардаанд.

Сарфи назар аз ташаккули зуҳуроти калони ҳуқуқӣ ва корҳои зиёди анҷомёфта раванди ташаккули қонунгузории экологӣ то ҳол анҷом наёфта, такмили хоссаро талаб мекунад.

Барои ин пеш аз ҳама зарур аст, ки дар баробари самтнокӣ ва диққат ба хусусиятҳои ҳар як соҳаи экологӣ, ба масъалаҳои ҳамоҳангӣ, ҳамкорӣ ва аз лиҳози принсипи ягонагии низоми экологии ҶТ муносибат намудан диққат дода шавад.

Таҷдиди назар ба қонунгузории соҳаи экологӣ имрӯз ногузир буда, амалишавии ҳарчи зудтари он барои пешрафти иқтисодиёти кишвар ва мустаҳкамгардии сиёсати ҳифзи муҳити зисти кишвар аҳаммияти калон дорад. Бинобар ин, сиёсати пешгирифтаи Ҳукумати кишвар ба ин масъала равона шудааст. Ин аст, ки дар сатҳи ҳуҷҷатҳои банақшагирии стратегии мамлакат (консепсия, стратегия ва барнома) баҳри танзими муфассали муносибатҳо дар соҳаи ҳифзи муҳити зист масъалаи таҳия ва қабули Кодекси экологӣ бевосита пешбинӣ гардидааст.

Мақсади кодификатсия ин бартараф намудани номутобиқатӣ ва кам намудани шумораи санадҳои меъёрии ҳуқуқии ҳаммонанд мебошанд. Азбаски муносибатҳо вобаста ба ҳифзи муҳити зист мураккаб ва гуногунтаркиб мебошанд, қонунгузории экологӣ аз меъёрҳои қонунҳои гуногун иборат мебошад. Таҷдиди назар ба қонунгузории соҳаи экологӣ имрӯз ногузир буда, амалишавии саривақтии он барои пешрафти иқтисодиёти кишвар ва мустаҳкамгардии сиёсати ҳифзи муҳити зисти мамлакат аҳаммияти калон дорад.

Баёни мухтасари мақсади дахолати давлат дар робита ба мушкилоти муайяншуда

Тибқи сархати 5 банди 12 Консепсияи сиёсати ҳуқуқии ҶТ барои солҳои 2018-2028, ки бо фармони Президенти ҶТ аз 6 феврали соли 2018, №1005 тасдиқ гардидааст, яке аз самтҳои муҳимми сиёсати ҳуқуқии ҶТ-ро такмили қонунгузории ҶТ бо дарназардошти васеъ гардидани доираи муносибатҳои ҷамъиятии моҳиятан ҳаммонанд, ки бо қонунҳо танзим меёбанд ва бояд дар оянда бо тадриҷ кодификатсия карда шаванд, ташкил медиҳад.

Инчунин, тибқи банди 862 Барномаи миёнамуҳлати рушди ҶТ барои солҳои 2021-2025, ки бо қарори Ҳукумати ҶТ аз 30 апрели соли 2021, №168 тасдиқ шудааст, масъалаи дақиқ муайян намудани вазифаҳо ва ваколатҳо, инчунин таъмини ҳамоҳангсозии амалҳои мақомоти давлатӣ дар соҳаи ҳифзи муҳити зист тавассути таҳия ва қабули Кодекси экологии ҶТ пешбинӣ гардидааст.

Ҳамзамон, бояд таъкид дошт, ки тибқи банди 32 Консепсияи пешгӯии инкишофи қонунгузории ҶТ, ки бо фармони Президенти ҶТ аз 19 феврали соли 2011, №1021 тасдиқ шуда буд, бо мақсади таъмини ҳифзи муҳити зист, инчунин иҷрои шартномаҳои байналмилалии ҶТ оид ба ин масъала таҳия ва қабули Кодекси экологии ҶТ зарур шуморида шудааст.

Тавсифи чораҳо, ки дар лоиҳаи пешниҳодшудаи санади меъёрии ҳуқуқӣ пешбинӣ карда мешавад

Лоиҳаи Кодекси мазкур аз қисми умумӣ ва махсус, 40 боб ва 584 модда иборат буда, муносибатҳоро дар соҳаи ҳифзи муҳити зист танзим намуда, ба ҳифз ва истифодаи самаранок, мақсаднок, оқилонаи захираҳои табиӣ равона гардида, таъмини ҳифзи муҳити зист, амнияти экологӣ, рушди устувор ва кафолати ҳимояи ҳуқуқҳои табиатистифодабарандагонро муайян менамояд.

Лоиҳаи Кодекси мазкур бо дарназардошти таҷрибаи қонунгузории давлатҳои хориҷӣ ва таҷрибаи қонунгузории ҷумҳурӣ доир ба соҳаи ҳифзи муҳити зист ва истифодаи самаранок, мақсаднок, оқилонаи захираҳои табиӣ таҳия гардидааст.

Тавсифи роҳҳои ҳалли мушкилот ва ноил гардидан ба мақсадҳои гузошташуда, ки таҳиякунанда баррасӣ намуда буд (бидуни таҳияи санади меъёрии ҳуқуқӣ)

Лоиҳаи Кодекси мазкур барои танзим намудани муносибатҳо дар соҳаи ҳифзи муҳити зист, ҳифз ва истифодаи самаранок, мақсаднок, оқилонаи захираҳои табиӣ равона гардида, таъмини ҳифзи муҳити зист, амнияти экологӣ, рушди устувор ва кафолати ҳимояи ҳуқуқҳои табиатистифодабарандагонро муайян менамояд.

Бидуни таҳияи лоиҳаи мазкур фаҳмондадиҳи миёни шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, ки дар муносибатҳои мазкур иштирок менамоянд гузаронида шудааст.

Арзёбии мухтасари хароҷоти буҷети давлатӣ ва оқибатҳои иҷтимоию иқтисодӣ дар сурати қабули санади меъёрии ҳуқуқӣ

Лоиҳаи Кодекси мазкур аз ҳисоби буҷети давлатӣ маблағгузориро талаб намекунад.

Оқибатҳои иҷтимоии лоиҳаи мазкур:

  • бартараф намудани номутобиқатӣ:
  • кам намудани шумораи санадҳои меъёрии ҳуқуқии ҳаммонанд;
  • мустаҳкамгардии сиёсати ҳифзи муҳити зист;
  • мураттабсозии қонунгузории экологӣ;
  • сафарбар кардани қувва ва воситаҳои зеҳнӣ, ҷамъиятӣ, илмӣ ва касбӣ;
  • иҷрои шартномаҳои байналмилалии ҶТ.

Оқибатҳои иқдисодии лоиҳаи мазкур:

  • пешрафти иқтисодиёти кишвар;
  • гузариш ба иқтисоди бозоргонӣ;

гузариш ба иқтисоди «сабз», рақамикунонӣ.

Санаи анҷом додани машваратҳои оммавӣ бо тарафҳои манфиатдор 03.04.2025
Қабул шуд барои коркарди лоиҳа Дар барраси
Хулосаи/Замимаи ММҚ
Тамоси таҳиякунанда ш. Душанбе, 904 00 51 51, Muhammad_0220@mail.ru
Санаи нашр 10.04.2025
Сабтҳо 1 то 1 аз 1
 
Рақам
Қабул шуд барои коркарди лоиҳа
Сабаби рад кардан
Сана
Таҳиягар
118 Дар барраси